کد محصول: 2141
تعداد صفحه: 12 صفحه
نوع فایل: PDF,Word
قیمت: 35000 تومان
بررسی انواع ولایت
مقدمه
ولایت گاهی بر فعل انسان است که در این حالت، از سنخ ولایت تشریعی است. این نوع ولایت در فقه مورد بررسی قرار می‌گیرد و شامل ولایت بر محجوران و ولایت بر نخبگان جامعه یا ولایت فقیه می‌شود.
متکلمین شیعه معتقدند همه پیامبران ولیّ نبودند و طبق آیات قرآن، فقط برخی از پیامبران نظیر حضرت رسول اکرم و حضرت ابراهیم به این مقام رسیده‌اند. همچنین معتقدند که معرفی ولی، بر اساس قاعده لطف بر خدا واجب است. برای تحقق این قاعده، لازم است که ولیّ معصوم باشد و توسط معصوم دیگری همچون پیامبر معرفی شده باشد.
با وجود اینکه ولایت در عرفان، جنبه باطنی دین و به منزله گنجی مخفی است، به عقیده برخی هر سالکی با پیمودن مراحل سلوک می‌تواند به آن دست یابد. ولایت، مقام قرب است که به عقیده برخی دیگر مخصوص پیامبر اسلام و ائمه معصومین است.
مفهوم‌شناسی
واژه وِلایت را به معنای سرپرستی یا دوستی دانسته‌اند. به گفته علامه طباطبایی، حق مطلب این است که ولایت به معنای نصرت و یاری نیست؛ بلکه به معنای سرپرستی و مالکیت تدبیر است. این معنا، معنایی عمومی است و در تمامی مشتقات آن جریان دارد. از نظر وی ولایت عبارت است از یک نوع قرب و نزدیکی که موجب نوع خاصی از حق تصرف و مالکیت تدبیر می‌شود.
آیت الله جوادی آملی، معنای اصلی ولایت را قرب و نزدیکی و لازمه آن را تصدی و سرپرستی امور یا نصرت و محبت دانسته است. از نظر فَخْرُالدّین طُریحی، صاحب مجمع البحرین، وَلایت به تدبیر و قدرت و فعل اشاره دارد و به معنای محبت اهل بیت و پیروانشان، امتثال اوامر و نواهی آنان و تأسی به آنها در رفتار و اخلاق است.
واژه ولایت، گاه به فتح واو (وَلایت) و گاه با کسر واو (وِلایت) استعمال شده است. گروهی از لغویون وَلایت را در مورد پیوندهایی مانند خویشاوندی، محبت، وراثت و نصرت و یاری کردن به کار برده و وِلایت را به سرپرستی و زمامداری امور معنا کرده‌اند. از نظر سیبویه، دانشمند معروف علم نحو در قرن دوم قمری، هر دو واژه به معنای زمامداری و تدبیر امور است با این تفاوت که به لحاظ ساختار صرفی، وَلایت، مصدر و وِلایت اسم مصدر است. عده‌ای نیز هر دو را به معنای نصرت و یاری دانسته‌اند.
واژه ولایت در قرآن دو بار به فتح واو و به گفته علامه طباطبایی به معنای مطلق (اعم از ولایت در نصرت یا ارث و…) به کار رفته است. اما برخی آن را به معنای ولایت در نصرت یا ارث معنا کرده‌اند. گفته شده قرب و رابطه خاص، معنای مشترک و اصلی معنای این واژه در روایات است.
ولایت به معنای سرپرستی و تصدی امور که بیشتر در اندیشه شیعه مورد توجه است بر دو نوع است ولایت بر اشیاء یا شی و یا ولایت بر اشخاص یا شخص؛ ولایت بر اشیاء مانند ولایت و سرپرستی شخص بر اموال کسی که مرده است و ولایت بر شخص یا اشخاص مانند سرپرستی ولیّ بر همه جوانب مالی کودک، فرزند یا مجنون و یا ولایت خداوند و فرستادگان او مانند برخی از پیامبران و ائمه معصومین در امور دنیا و آخرت مومنان است.
فهرست مطالب
مقدمه ۱
مفهوم‌شناسی ۱
اهمیت و جایگاه ۲
امامت، ولایت خاصه است ۳
هر پیامبری ولایت ندارد ۴
ولایت فعل خداوند است ۴
ولایت خدا عین توحید اوست ۴
خلافت انسان بر زمین از سوی خداوند است ۵
اقسام ولایت ۶
ولایت تشریعی؛ ولایت قراردادی و اعتباری ۶
ولایت بر تشریع؛ قانونگذاری الهی است ۷
ولایت در تشریع؛ ولایت در فعل انسان ۷
ولایت بر محجوران؛ ولایتی بر مبنای ناتوانی در احقاق حق ۷
ولایت بر جامعه خردمندان یا «ولایت فقیه» ۷
عصمت شرط ضروری ولایت است ۸
سلوک عرفانی بدون ولایت بی‌معناست ۸
ولایت منصبی دینی و دنیوی از نگاه اهل سنت ۹
کتاب‌شناسی ۱۰
منابع ۱۱
